పురుష సూక్తం
ఓం తచ్ఛం॒-యోఀరావృ॑ణీమహే । గా॒తుం-యఀ॒జ్ఞాయ॑ । గా॒తుం-యఀ॒జ్ఞప॑తయే । దైవీ᳚ స్వ॒స్తిర॑స్తు నః । స్వ॒స్తిర్మాను॑షేభ్యః । ఊ॒ర్ధ్వం జి॑గాతు భేష॒జమ్ । శం నో॑ అస్తు ద్వి॒పదే᳚ । శం చతు॑ష్పదే ।
ఓం శాంతిః॒ శాంతిః॒ శాంతిః॑ ॥
స॒హస్ర॑శీర్షా॒ పురు॑షః । స॒హ॒స్రా॒క్షః స॒హస్ర॑పాత్ ।
స భూమిం॑-విఀ॒శ్వతో॑ వృ॒త్వా । అత్య॑తిష్ఠద్దశాంగు॒లమ్ ॥
పురు॑ష ఏ॒వేదగ్ం సర్వం᳚ । యద్భూ॒తం-యఀచ్చ॒ భవ్యం᳚ ।
ఉ॒తామృ॑త॒త్వ స్యేశా॑నః । య॒దన్నే॑నాతి॒రోహ॑తి ॥
ఏ॒తావా॑నస్య మహి॒మా । అతో॒ జ్యాయాగ్॑శ్చ॒ పూరు॑షః ।
పాదో᳚ఽస్య॒ విశ్వా॑ భూ॒తాని॑ । త్రి॒పాద॑స్యా॒మృతం॑ ది॒వి ॥
త్రి॒పాదూ॒ర్ధ్వ ఉదై॒త్పురు॑షః । పాదో᳚ఽస్యే॒హాఽఽభ॑వా॒త్పునః॑ ।
తతో॒ విష్వ॒ఙ్వ్య॑క్రామత్ । సా॒శ॒నా॒న॒శ॒నే అ॒భి ॥
తస్మా᳚ద్వి॒రాడ॑జాయత । వి॒రాజో॒ అధి॒ పూరు॑షః ।
స జా॒తో అత్య॑రిచ్యత । ప॒శ్చాద్భూమి॒మథో॑ పు॒రః ॥
యత్పురు॑షేణ హ॒విషా᳚ । దే॒వా య॒జ్ఞమత॑న్వత ।
వ॒సం॒తో అ॑స్యాసీ॒దాజ్యం᳚ । గ్రీ॒ష్మ ఇ॒ధ్మశ్శ॒రధ్ధ॒విః ॥
స॒ప్తాస్యా॑సన్పరి॒ధయః॑ । త్రిః స॒ప్త స॒మిధః॑ కృ॒తాః ।
దే॒వా యద్య॒జ్ఞం త॑న్వా॒నాః । అబ॑ధ్న॒న్-పురు॑షం ప॒శుమ్ ॥
తం-యఀ॒జ్ఞం బ॒ర్॒హిషి॒ ప్రౌక్షన్॑ । పురు॑షం జా॒తమ॑గ్ర॒తః ।
తేన॑ దే॒వా అయ॑జంత । సా॒ధ్యా ఋష॑యశ్చ॒ యే ॥
తస్మా᳚ద్య॒జ్ఞాథ్స॑ర్వ॒హుతః॑ । సంభృ॑తం పృషదా॒జ్యమ్ ।
ప॒శూగ్గ్-స్తాగ్గ్-శ్చ॑క్రే వాయ॒వ్యాన్॑ । ఆ॒ర॒ణ్యాన్-గ్రా॒మ్యాశ్చ॒ యే ॥
తస్మా᳚ద్య॒జ్ఞాథ్స॑ర్వ॒హుతః॑ । ఋచః॒ సామా॑ని జజ్ఞిరే ।
ఛందాగ్ం॑సి జజ్ఞిరే॒ తస్మా᳚త్ । యజు॒స్తస్మా॑దజాయత ॥
తస్మా॒దశ్వా॑ అజాయంత । యే కే చో॑భ॒యాద॑తః ।
గావో॑ హ జజ్ఞిరే॒ తస్మా᳚త్ । తస్మా᳚జ్జా॒తా అ॑జా॒వయః॑ ॥
యత్పురు॑షం॒-వ్యఀ ॑దధుః । క॒తి॒థా వ్య॑కల్పయన్న్ ।
ముఖం॒ కిమ॑స్య॒ కౌ బా॒హూ । కావూ॒రూ పాదా॑వుచ్యేతే ॥
బ్రా॒హ్మ॒ణో᳚ఽస్య॒ ముఖ॑మాసీత్ । బా॒హూ రా॑జ॒న్యః॑ కృ॒తః ।
ఊ॒రూ తద॑స్య॒ యద్వైశ్యః॑ । ప॒ద్భ్యాగ్ం శూ॒ద్రో అ॑జాయతః ॥
చం॒ద్రమా॒ మన॑సో జా॒తః । చక్షోః॒ సూర్యో॑ అజాయత ।
ముఖా॒దింద్ర॑శ్చా॒గ్నిశ్చ॑ । ప్రా॒ణాద్వా॒యుర॑జాయత ॥
నాభ్యా॑ ఆసీదం॒తరి॑క్షమ్ । శీ॒ర్ష్ణో ద్యౌః సమ॑వర్తత ।
ప॒ద్భ్యాం భూమి॒ర్దిశః॒ శ్రోత్రా᳚త్ । తథా॑ లో॒కాగ్ం అ॑కల్పయన్న్ ॥
వేదా॒హమే॒తం పురు॑షం మ॒హాంతం᳚ । ఆ॒ది॒త్యవ॑ర్ణం॒ తమ॑స॒స్తు పా॒రే ।
సర్వా॑ణి రూ॒పాణి॑ వి॒చిత్య॒ ధీరః॑ । నామా॑ని కృ॒త్వాఽభి॒వద॒న్॒, యదాఽఽస్తే᳚ ॥
ధా॒తా పు॒రస్తా॒ద్యము॑దాజ॒హార॑ । శ॒క్రః ప్రవి॒ద్వాన్-ప్ర॒దిశ॒శ్చత॑స్రః ।
తమే॒వం-విఀ॒ద్వాన॒మృత॑ ఇ॒హ భ॑వతి । నాన్యః పంథా॒ అయ॑నాయ విద్యతే ॥
య॒జ్ఞేన॑ య॒జ్ఞమ॑యజంత దే॒వాః । తాని॒ ధర్మా॑ణి ప్రథ॒మాన్యా॑సన్న్ ।
తే హ॒ నాకం॑ మహి॒మానః॑ సచంతే । యత్ర॒ పూర్వే॑ సా॒ధ్యాస్సంతి॑ దే॒వాః ॥
అ॒ద్భ్యః సంభూ॑తః పృథి॒వ్యై రసా᳚చ్చ । వి॒శ్వక॑ర్మణః॒ సమ॑వర్త॒తాధి॑ ।
తస్య॒ త్వష్టా॑ వి॒దధ॑ద్రూ॒పమే॑తి । తత్పురు॑షస్య॒ విశ్వ॒మాజా॑న॒మగ్రే᳚ ॥
వేదా॒హమే॒తం పురు॑షం మ॒హాంతం᳚ । ఆ॒ది॒త్యవ॑ర్ణం॒ తమ॑సః॒ పర॑స్తాత్ ।
తమే॒వం-విఀ॒ద్వాన॒మృత॑ ఇ॒హ భ॑వతి । నాన్యః పంథా॑ విద్య॒తేఽయ॑నాయ ॥
ప్ర॒జాప॑తిశ్చరతి॒ గర్భే॑ అం॒తః । అ॒జాయ॑మానో బహు॒ధా విజా॑యతే ।
తస్య॒ ధీరాః॒ పరి॑జానంతి॒ యోనిం᳚ । మరీ॑చీనాం ప॒దమి॑చ్ఛంతి వే॒ధసః॑ ॥
యో దే॒వేభ్య॒ ఆత॑పతి । యో దే॒వానాం᳚ పు॒రోహి॑తః ।
పూర్వో॒ యో దే॒వేభ్యో॑ జా॒తః । నమో॑ రు॒చాయ॒ బ్రాహ్మ॑యే ॥
రుచం॑ బ్రా॒హ్మం జ॒నయం॑తః । దే॒వా అగ్రే॒ తద॑బ్రువన్న్ ।
యస్త్వై॒వం బ్రా᳚హ్మ॒ణో వి॒ద్యాత్ । తస్య॑ దే॒వా అస॒న్ వశే᳚ ॥
హ్రీశ్చ॑ తే ల॒క్ష్మీశ్చ॒ పత్న్యౌ᳚ । అ॒హో॒రా॒త్రే పా॒ర్శ్వే ।
నక్ష॑త్రాణి రూ॒పమ్ । అ॒శ్వినౌ॒ వ్యాత్తం᳚ ।
ఇ॒ష్టం మ॑నిషాణ । అ॒ముం మ॑నిషాణ । సర్వం॑ మనిషాణ ॥
తచ్ఛం॒-యోఀరావృ॑ణీమహే । గా॒తుం-యఀ॒జ్ఞాయ॑ । గా॒తుం-యఀ॒జ్ఞప॑తయే । దైవీ᳚ స్వ॒స్తిర॑స్తు నః । స్వ॒స్తిర్మాను॑షేభ్యః । ఊ॒ర్ధ్వం జి॑గాతు భేష॒జమ్ । శం నో॑ అస్తు ద్వి॒పదే᳚ । శం చతు॑ష్పదే ।
ఓం శాంతిః॒ శాంతిః॒ శాంతిః॑ ॥
.jpg)
